عضو شورای سردبیری روزنامه دنیای خودرو در این باره نوشت :
در ماههای اخیر، بازار خودرو ایران در شرایطی بهسر میبرد که هرگونه خبری درمورد تغییر سیاستها، اثر روانی چشمگیری روی سطح قیمتها و انتظارات مردم میگذارد. ابهام در روند واردات خودرو، عدم اجرای کامل مصوبات و نبود افق روشن برای برنامهریزی بلندمدت، این بازار را به بستری پرالتهاب و حساس بدل کرده است. در چنین فضایی، بحث «پلاک ملیکردن خودروهای گذر موقت» بهعنوان یک سیاست مکمل و میانمدت، دوباره بر سر زبانها افتاده است؛ سیاستی که اگر بهدرستی اجرا شود، میتواند چند دستاورد مهم برای بازار خودرو بههمراه داشته باشد.
واردات خودرو در ایران در سالهای اخیر بارها دستخوش تغییرات ناگهانی شده است. مصوبات گاه و بیگاه، محدودیتهای ارزی و موانع اجرایی، باعث شده بسیاری از فعالان این حوزه نتوانند برنامهریزی بلندمدت داشته باشند.
این وضعیت، نهتنها عرضه خودروهای نو را کاهش داده، بلکه با ایجاد شکاف بین عرضه و تقاضا، قیمتها را در سطحی بالاتر از توان مصرفکننده تثبیت کرده است.
درچنین شرایطی، هر مسیری که بتواند ولو به شکل موقت، تعداد خودروهای موجود در بازار را افزایش دهد، مورد توجه سیاستگزاران قرار میگیرد.
یکی از این مسیرها، صدور پلاک ملی برای خودروهایی است که پیشتر تحت عنوان «گذر موقت» وارد کشور شدهاند. یکی از مزیتهای مهم این طرح، استفاده بهینه از منابع موجود است.
خودروهای گذرموقت، پیشتر وارد کشور شده و هزینههای ارزی آنها پرداخت شده است. با صدور پلاک ملی، این خودروها وارد چرخه رسمی معاملات میشوند و بهجای خروج مجدد از کشور، بهعنوان بخشی از عرضه داخلی مورد استفاده قرار میگیرند. این موضوع میتواند بدون ایجاد فشار تازه بر منابع ارزی، بخشی از نیاز بازار را پاسخ دهد. بازار خودرو ایران بهواسطه محدودیتهای وارداتی، در سالهای اخیر از نظر تنوع مدل و تکنولوژی با کمبود جدی مواجه بوده است.
پلاک ملیکردن خودروهای گذرموقت، حتی اگر تعدادشان محدود باشد، میتواند با ایجاد تنوع برند و مدل، رقابتی نسبی در بخشهای خاص بازار شکل دهد.
تجربه نشان داده است حضور حتی محدود خودروهای وارداتی با فناوریهای روز، میتواند سطح انتظارات مشتریان و تولیدکنندگان داخلی را ارتقا دهد. درعین حال، باید تاکید کرد که این سیاست بهخودی خود راهحل بلندمدت بحران بازار خودرو نیست.
تعداد خودروهای گذرموقت محدود است و حتی با اجرای کامل این طرح، توان ایجاد تعادل پایدار بین عرضه و تقاضا را ندارد. بهبیان دیگر، پلاک ملیکردن خودروهای گذرموقت، میتواند بخشی از التهاب فعلی را کاهش دهد، اما جایگزین برنامه جامع واردات یا توسعه تولید رقابتی نخواهد شد.
بازار خودرو ایران بیش از هر چیز به ثبات سیاستی و شفافیت نیاز دارد. بلاتکلیفی در واردات، نبود برنامه روشن برای تولید و تصمیمگیریهای مقطعی، باعث شده این بازار در یک چرخه تکراری نوسان قیمت و کاهش قدرت خرید گرفتار شود.
اگرچه پلاک ملی خودروهای گذرموقت اقدامی قابل دفاع در کوتاهمدت است، اما بدون اصلاحات ساختاری در سیاستهای تجاری و صنعتی، اثرات آن موقتی خواهد بود.
درنهایت، سیاستگزاران باید این اقدام را نه بهعنوان «پایان راه»، بلکه بهعنوان «پل موقت» برای عبور از دوره بلاتکلیفی در نظر بگیرند. آینده بازار خودرو، در گرو تصمیمهای بزرگتر و پایدارتر است؛ تصمیمهایی که نه فقط التهاب امروز، بلکه ثبات فردا را تضمین کنند.